Koliko dugo koronavirus opstaje na površinama?

Poznato je da se možemo zaraziti koronavirusom dodirivanjem kontaminiranih površina, ali tek sada je objašnjeno koliko se dugo virus može zadržati izvan ljudskog tijela.

Kako se širenje koronavirusa masovno nastavlja, ljudi razvijaju strah. Oni sada svuda u svijetu pokušavaju otvoriti vrata svojim laktovima, ljudi koji često koriste javni prevoz izbjegavaju se uhvatiti za šipku, a kancelarijski radnici svakog jutra dezinficiraju svoje stolove.

U područja koja su najviše pogođena koronavirusom poslate su grupe radnika u zaštitnim odijelima kako bi dezinfickovli trgove, parkove i ulice. Režimi čišćenja u kancelarijama, bolnicama, trgovinama i restoranima su pooštreni. U nekim gradovima dobronamjerni volonteri naveče izlaze kako bi dezinfikovali tipke na bankomatima.

Virusi su prilično otporni kada nađu pogodno mjesto za život

Kao i mnogi respiratorni virusi, uključujući gripu, COVID-19 može se proširiti pomoću sićušnih kapi iz nosa i usta zaražene osobe koja kiše i kašlje. Jedan kašalj može proizvesti do 3.000 kapi. Ove čestice mogu pasti na druge ljude, njihovu odjeću i površine oko njih, dok neke od manjih čestica ostaju u vazduhu. Postoje dokazi da virus duže opstaje u fekalnim tvarima pa svako ko ne opere ruke nakon korištenja toaleta može kontaminirati sve šta dodirne.

Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) smatra da prenošenje koji se dogodi kada dodirnete kontaminiranu površinu ili objekt pa lice nije glavni način na koji se virus širi. Bez obzira na to, CDC, Svjetska zdravstvena organizacija i druge zdravstvene institucije, naglasile su da akcije: pranje ruku, čišćenje i redovno dezinfikovanje površina koje najčešće dodirujete ključne su u prevenciji širenja COVID-19. I dalje nije tačno poznato koliko su slučajeva direktno izazvale kontaminirane površine, jer stručnjaci savjetuju da ljudi redovno dezinfikuju sve sa čim dolaze u kontakt, prenosi BBC.

Do nedavno je bilo nejasno koliko dugo SARS-CoV-2, virus koji izaziva bolest COVID-19, može opstati izvan ljudskog tijela. Neke studije provedene na drugim koronavirusima, uključujući MERS i SARS, otkrile su da oni mogu preživjeti na metalu, staklu ili plastici do devet dana, ako se te površine ne dezinfikuju pravilno. Neki virusi na niskim temperaturama mogu opstati i do 28 dana.

Otpornost virusa zavisi od tipa površine koju nastanjuju

Virologinja s Nacionalnog instituta za zdravlje (NIH), Neeltje van Doremalen i njene kolege iz Rocky Mountain Laboratories u Hamiltonu, u Montani, napravili su neke od prvih testova kako bi saznali koliko SARS-CoV-2 može opstati na različitim površinama.

Istraživanje koje još nije objavljeno u naučnom časopisu pokazuje da virus, kada ga neko iskašlje u vazduh, tamo može opstati do tri sata. Finije kapljice veličine 1-5 mikrometara, trideset puta manje od širine ljudske dlake, mogu opstati u zraku i do nekoliko sati.

NIH istraživanje je otkrilo da SARS-CoV-2 virus na kartonu opstaje do 24 sata, a dva-tri dana na plastičnim i površinama od nehrđajućeg čelika. Ovo otkriće sugeriše da virus duže opstaje na kvakama, laminiranim i plastificiranim radnim pločama, kao i na drugim čvrstim površinama. Istraživači su otkrili da bakrene površine neutrališu virus nakon samo četiri sata.

Postoje načini da se virus brzo eliminiše

Istraživači su otkrili da se koronavirusi mogu neutralisati u roku od minuta ako površine dezinfikujete sa 62-71% alkoholom, vodikovim peroksidom od 0,5% ili kućnim izbjeljivačem koji sadrži 0,1% natrijevog hipoklorita.

Visoke temperature i vlaga takođe pokazuju dobre rezultate kada je riječ o brzom neutralisanju drugih koronavirusa, iako je istraživanje pokazalo da srodne koronaviruse koje uzrokuje SARS mogu ubiti temperature iznad 56 stepeni, u prosjeku 10.000 viralnih čestica svakih 15 minuta.

Provode se dodatni testovi kako bi se utvrdilo kako temperatura i vlaga utiču na virus

Iako ne postoje podaci o tome koliko virusnih čestica ima u jednoj kapljici koju iskašlje zaražena osoba, istraživanje gripe sugeriše da manje kapi mogu sadržati desetine hiljada kopija virusa. Ovaj podatak zavisi o samom virusu, u kojem dijelu respiratornog sistema je nađen i u kojem je stadijumu infekcije osoba.

“Ne zna se tačno koliko mogu opstati na odjeći i drugim površinama koje se teže dezinfikuju. Iako istraživači i dalje rade testove na odjeći, upijajuća prirodna vlakna mogu dovesti do toga da se virus brzo osuši. Mislimo da se zbog poroznosti materijala virus brzo raspada i da se zato neće zakačiti za vlakna. Promjene u temperaturi i vlaga takođe mogu uticati na to koliko dugo virus može preživjeti. Trenutno provodimo dodatne eksperimente kako bismo detaljno istražili koji efekat temperatura i vlaga imaju na virus”, istakao je Vincent Munster, jedan od istraživača.

Sposobnost virusa da opstane toliko dugo čini higijenu ruku, dezinficiranje i čišćenje površina ključnim u borbi protiv daljnjeg širenja COVID-19.

Izvor: klix.ba Foto: Guliver/Getty Images