Godina korone – šta smo naučili?

Šta smo sve saznali u proteklih godinu dana o virusu COVID-19, saznajte u nastavku.

Koronavirus: Šta smo sve saznali?

Prije godinu dana, naučnici su pretpostavili da se novi koronavirus, SARS-CoV-2, najvjerovatnije razvio kod slijepih miševa, a da se preko drugih životinja naposlijetku prenio na ljude. Ovo je i dalje najvjerovatnija teorija, koju zastupa i SZO.

Za širu javnost, ovo zvuči kao početak naučno-fantastičnog filma, ali virusolozi nisu nimalo iznenađeni.

Zapravo, postoji sedam vrsta “ljudskih” koronavirusa, a četiri već godinama cirkulišu među stanovništvom. Smatra se da su ova četiri virusa odgovorna za 30% slučajeva gripa kod ljudi.

Ali SARS-CoV-2 najviše podsjeća na dva potencijalno smrtonosna: SARS (teški akutni respiratorni sindrom) i MERS (srednjoistočni respiratorni sindrom).

Ono što je neobično kod SARS-CoV-2 jeste što je manje smrtonosan od SARS-a i MERS-a, ali je globalniji, izdržljiviji i ima širi uticaj.

Zašto simptomi koronavirusa toliko dugo traju?

Kod blažeg oblika koronavirusa, simptomi traju oko dvije sedmice, ali kod ozbiljnijih, oni mogu da budu pristutni i do šest sedmica.

Međutim, oko 10% zaraženih imalo je simptome mjesecima, dok s druge strane, neki od pozitivnih na ovaj virus nisu imali nikakve simptome. I upravo je to ono što zbunjuje naučnike. Uz sve to, ne postoje pravila i od koronavirusa oboljevaju svi, bez obzira na godine.

Post-COVID-19 sindrom takođe ima širok spektar simptoma – od jakog umora, vrtoglavice i mučnine, do glavobolja i gubljenja čula mirisa i/ili ukusa. Isto tako, neki pacijenti su imali samo jedan simptom, a neki čak 15. Stručnjaci i dalje nisu sigurni zašto je kod djece niži procenat zaražavanja nego kod odraslih.

Tokom proteklih godinu dana, ljekari i naučnici primarno su se fokusirali na borbu protiv virusa, a cilj je da se uspori širenje virusa – vakcinacijom.

Zašto deca manje oboljevaju od koronavirusa?

COVID-19 je potvrđen kod manje od 10 % dece između pet i 17 godina, a kod onih ispod četiri godine, procent je svega 2 %. Stručnjaci nisu sigurni zašto djeca ređe oboljevaju, ali jedna intrigantna teorija navodi da je za to odgovoran protein pod nazivom angiotenzin. Djeca ga prirodno imaju manje u organizmu, a pokazalo se da se koronavirus vezuje upravo za taj protein i da tako ulazi u ćelije.

Liječenje koronavirusa

Lečenje koronavirusa je, kao što je poznato, veoma raznovrsno i zavisi od simptoma – od medikamenata do bolničkog liječenja i respiratora.

Jedno od najdragocjenijih otkrića uključuje deksametazon, standardni steroid koji sprečava da imuni sistem pretjerano reaguje na novi koronavirus. Takođe, jednostavna strategija pod nazivom proniranje (engl. proning) podrazumijeva postavljanje pacijenata na stomak, kako bi lakše disali.

Koronavirus i maske: Mitovi i istina

Od početka pandemije, jasno je da se virus prenosi vazduhom i kapljičnim putem. Kihanje, kašljanje, pričanje, pjevanje, pa čak i samo disanje može da prenese virus vazduhom. Zbog toga, jasno je zašto su nam potrebne maske. One predstavljaju barijeru između naših disajnih puteva i samog virusa.

Nekoliko studija dokumentovalo je procent širenja koronavirusa u gradovima, pre i nakon obaveznog nošenja maski. Podaci su bili jasni: nakon odluke da su maske obavezne, bilo je manje zaraženih.

Velika greška, stručnjaci su saglasni, bila je ta što je nošenje maski u početku bilo opciono i otvoreno interpretaciji da maske nisu djelotvorne.

Koronavirus i budućnost

Kada će pandemija prestati niko ne može sa sigurnošću da tvrdi. Kolektivni imunitet je, prema medicinskim stručnjacima, jedini način da se širenje koronavirusa umanji. A u budućnosti, predviđa se da ćemo maske i dalje nositi u određenim situacijama, kao što je odlazak u kino, prepun javni prevoz ili u tržni centar.

A kada će doći dan da se bez bojazni okupljamo, družimo, odlazimo u kafiće, restorane i na koncerte? To zavisi od toga kako će se virusološka situacija dalje razvijati, ali i kako će pojedinci i vlade svijeta reagovati na eventualne dalje promjene samog virusa.